Feiten en fabels

Op het Internet is veel informatie te vinden over het ontstaan, de gevolgen en de behandeling van spataderen. Echter, op een flink aantal sites is de informatie verouderd en worden recente ontwikkelingen niet goed bijgehouden. De meest betrouwbare informatie vindt u vaak op de website van uw lokale ziekenhuis en/of gespecialiseerde zorgkliniek. Daarnaast kunt u contact opnemen met uw huisarts voor advies en een eventuele verwijsbrief voor Duplex echografisch onderzoek en de specialist.

Incorrect. Zij zijn het gevolg van een serieuze medische aandoening in de vaten van de benen, genaamd chronische veneuze insufficiƫntie (CVI). De bloedvaten in onze benen hebben vaat-kleppen. Deze vaatkleppen voorkomen dat het bloed wat omhoog moet stromen, door de zwaartekracht weer naar beneden terugstroomt. CVI is een chronische vaataandoening waarbij de vaat kleppen niet meer goed werken en het bloed gedeeltelijk naar beneden terugstroomt. De bloedsomloop in de benen verloopt niet langer optimaal en de druk op verschillende bloed vaten in de benen neemt toe. Hierdoor kunnen sommige vaten uitrekken en gaan kronke-len en uitpuilen. Daarnaast kun je last krijgen van symptomen zoals vermoeid heid, pijn, zwelling, kramp en jeuk.

Niet waar. Elk bloedvat in de benen met defecte vaat kleppen is een spatader. Sommige spataderen die dicht onder de huid zitten zijn door de verhoogde druk op de vaatwanden duidelijk opgezet en vervormd. Dit zijn de bekende zichtbare spataderen. Vaten met defecte kleppen die niet direct onder huid zitten en niet zijn opgezet, zijn niet zichtbaar met het blote oog. Deze worden ook wel de onzichtbare spataderen genoemd. Onzichtbare spataderen kunnen met behulp van specifiek echografisch onderzoek (Duplex) worden opgespoord.

Nee. Mannen lijden net zo vaak aan spataderen als vrouwen. En hoewel de aandoening vaker voorkomt op oudere leeftijd, zijn er zeker ook jong volwassenen die de ziekte krijgen. Ongeveer 1 op de 5 volwassenen in de Westerse wereld heeft vaatkleppen in de benen die niet goed werken. De actuele inschatting is dat 50% van de aangedane vaten niet zichtbaar is.

Vaatkleppen die eenmaal niet meer werken, worden niet meer beter. De aandoening verergert in de loop van de tijd omdat steeds meer vaten hun functionaliteit zullen verliezen vanwege defecte vaatkleppen. Afhankelijk van meerdere factoren kunnen symptoomloze, defecte vaten langzaam of snel overgaan naar een fase met zichtbare spat aderen, pijn, vochtophoping en/of chronisch eczeem. In de ergste gevallen ontwikkelt zich een open been, een zeer moeilijk te behandelen open wond op het been.

Dit is in veel gevallen niet waar. Vaak zijn meerdere vaten tegelijk aangedaan, sommige daarvan zijn uiterlijk niet zichtbaar. Indien de onzichtbare spataderen blijven zitten, zullen klachten zoals pijn en zwelling niet verminderen en komen de zichtbare spataderen uiteindelijk weer terug Bij een optimale behandeling worden daarom zowel de zichtbare als de onzichtbare spataderen verwijderd.

Dat is mogelijk. De huisarts kan de spataderen behandelen door steunkousen voor te schrijven. Uw huisarts kan er ook voor kiezen om u door te verwijzen naar de specialist, in de eerste instantie om inzicht te krijgen in de omvang van het probleem door middel van echografisch onderzoek. Afhankelijk van de uitslag van de echo, kan uw huisarts u vervolgens ook voor behandeling doorverwijzen naar de specialist. Specialisten die spataderen behandelen zijn vaatchirurgen, dermatologen en flebologen.

Dit klopt. In geval van een cosmetische ingreep is er geen vergoeding vanuit het basispakket. Indien het echter om een medische behandeling van CVI gaat, wordt deze in veel gevallen wel vergoed. Vergoeding hangt af van de mate waarin de vaten zijn aangedaan en dit dient te worden bepaald aan de hand van echografisch onderzoek. Onderzoek voor diagnosestelling en het bijbehorende eerste consult bij de kliniek of ziekenhuis worden altijd vergoed. Uw behandelend specialist kan u hier verder over informeren.